З пошты. Паўсюль ёсць розныя людзі…
Напісаць гэтае пісьмо заставіла перадача ад 24 лютага па каналу РТР «Вести недели». Там гаварылася пра Ізраіль і Польшчу, пра генацыд яўрэяў у гады вайны палякамі. Называлася вёска Даўгінава, гаварылася, што яўрэі баяліся палякаў за тое, што яны прадавалі іх немцам. Успаміналася, як адзін партызан (пасля вайны яму далі героя) вывеў з гэтай вёскі многа яўрэяў за лінію фронту.
І мне стала так прыкра за таго, хто вёў гэтую перадачу. Для таго каб гаварыць на ўвесь свет, трэба дастаткова знаць геаграфію. Гаварыць канкрэтна пра Польшчу, калі ты пра яе гаворыш, а не путаць з Беларуссю.
Магу сказаць, што вёска Даўгінава — гэта ніякая не Польшча. У 1939 годзе гэтая вёска была пад Польшчай, так як гэта была Заходняя Беларусь, а цяпер гэта вёска Даўгінава Вілейскага раёна.
Гаварыць патрэбна праўду — паўсюль ёсць розныя людзі, адны закладвалі, а другія яўрэяў хавалі.
Пра вывад яўрэяў я чула ад сваіх родзічаў, а аднойчы бачыла перадачу па тэлебачанні.
Мая малая радзіма — вёска Люцэвічы Вілейскага раёна, знаходзіцца ў 15 кіламетрах ад Даўгінава. Мой дзед Бандаронак Фелікс — жыхар вёскі Люцэвічы, паляк па нацыянальнасці. Ён усю зіму хаваў на гарышчы яўрэя. Жыў дзед на хутары, хата яго 1900 года, да цяперашняй пары стаіць на тым самым месці, і мы летам ездзім туды.
Ніхто не ведае, колькі страху прыйшлося перажыць сям’і майго дзеда. Гэты яўрэй быў нейкай вельмі далёкай нашай раднёй. Перасядзеўшы зіму, каб ніхто з суседзяў і радні не ведаў пра гэта, гэты чалавек (як гаварыла мая мама) папаў к партызанам. Са слоў мамы, пасля вайны ён стаў вельмі вялікім начальнікам у адным з гарадоў Беларусі.
Дзесьці ў 60-х гадах памёр мой дзед. І на пахаванне з Мінску ехала яго дачка з зяцем і маім дваюрадным братам на руках — яму было тры гады. Аўтобусы тады не хадзілі, а калі хадзілі, то рэдка, і на дарозе каля вёскі Касцяневічы яны сустрэлі гэтага чалавека, ён ехаў па нейкіх справах. Да вёскі заставалася 7 кіламетраў, мая радня спыніла машыну, пазналі гэтага чалавека і папрасілі падвезці на пахаванне да яго выратавальніка. Самае смешнае, што ён іх не падвёз, і яны сваім ходам з малым дзіцём на руках дабраліся да вёскі.
Так што за дабро не заўсёды плацяць дабром!
Сафія Шумко, Мінск