Вучыць беларускую мову модна

Курсы «Мова нанова» вядуць філолаг Алеся Літвіноўская і журналіст Глеб Лабадзенка. Першы занятак, які адбудзецца 13 студзеня (19.00) ў Галерэі сучаснага мастацтва Ў, прынясе шмат цікавостак: адразу некалькі гасцей (адзін з іх — вядомы беларускамоўны замежнік), выступ лідара гурта HandmadE Яўгена Валошына, таямнічы госць з Верхнядзвінска, майстар-клас «Як слушна павіншаваць па-беларуску», хітрыкі з граматыкі, аўдыё, відэа, фота, мультымедыя.

Плануецца, што заняткі будуць ладзіцца кожны панядзелак ад 19.00 да 21.00. Уваход вольны. Партнеры — галерэя Ў, кампанія «Будзьма беларусамі!», «Белсат».

Як расказала Алеся Літвіноўская ў каментары для Naviny.by, на кожным занятку (на першым тым больш) чакаюцца цікавыя беларускамоўныя госці: «Гэта вядомыя людзі, а таксама прафесіяналы ў сваёй справе, якія нячаста фігуруюць у прэсе. Мы спадзяемся, што да нас прыедуць госці з розных краін. У студзені навучэнцы змогуць паразмаўляць з сапраўднымі беларускамоўнымі амерыканцамі, шведамі і іспанцамі».

Плануецца, што аўдыторыя будзе вельмі розная — як па ўзросту, так і па ўзроўню падрыхтоўкі. Але Алесю і Глеба гэта не палохае.

«Мы ведаем, як гэта рабіць, бо з’яўляемся экс-вядучымі курсаў «Мова ці кава». Да нас на заняткі прыходзіла і 90, і 100, і 150 чалавек. Як і раней, уся інфармацыя — лексіка і граматыка, а таксама ўсемагчымыя цікавосткі — будуць падавацца праверана і пісьменна, але ў інтэрактыўных формах, файна і нязмушана. Адным словам, канцэпцыя курсаў — неакадэмічнае вывучэнне мовы», — адзначыла Алеся Літвіноўская.

Сёння многія беларусы кажуць, што беларуская — іх родная мова, «але не зусім добра ці зусім нядобра ведаюць яе». І вось гэтае словазлучэнне «родная мова» вельмі часта ўводзіць у зман: «Час прызнацца, што нам пара вучыць беларускую мову нанова! Такія прыклады — калі народ адраджаў паўзабытую мову — ёсць у гісторыі, і яны натхняюць!».

Такім чынам, кажа Алеся Літвіноўская, вучыцца запрашаюць тых, хто хоча размаўляць па-беларуску, але па нейкіх прычынах, напрыклад, з-за адсутнасці асяродку, не можа. Курсы прызначаны і для тых, хто саромеецца сваёй дрэннай мовы, бо забыўся нейкія словы і правілы.

«Ведаеце, — кажа Алеся Літвіноўская, — чалавек заўсёды ідзе шляхам памылак, пераадоленння, і ніхто з нас не нараджаецца паліглотам. У Беларусі многія беларускую мову не ўжываюць у штодзенным жыцці. І ў такой сітуацыі было б няправільна чакаць дасканалага ведання беларускай мовы ад большасці жыхароў нашай краіны. Да таго ж, усе робяць памылкі, таму трэба пачынаць размаўляць па-беларуску. Я лічу слабой пазіцыяй казаць, што любіш беларускую мову, але паколькі не можаш добра на ёй размаўляць, гаворыш на рускай. Гэта не дапаможа загаварыць на беларускай мове. Толькі шляхам спробаў, пераадолення і штодзённай практыкі можна дасягнуць ведання мовы».

Апошнім часам эксперты заўважаюць, што беларуская мова ў грамадскай сферы вымушана канкураваць не толькі з рускай, але і з трасянкай. Так, у дакладзе аб дыскрымінацыі і няроўнасці ў Беларусі «За паўгадзіны да вясны» адзначаецца, што з улікам цяперашняй моўнай сітуацыі і пасіўнай моўнай палітыкі ўладаў у трасянкі ёсць магчымасці стаць аўтаномнай мовай і нават канчаткова замацавацца ў якасці другой асноўнай (разам з рускай) мовы ў гарадскім асяроддзі.

На думку Алесі Літвіноўскай, факт ужывання трасянкі значнай колькасцю насельніцтва мае як негатыўныя, так і пазітыўныя наступствы: «Трасянкамоўныя людзі — гэта наш патэнцыял, іх можна лёгка далучыць да беларускай мовы. З іншага боку, яны на шляху — можа, да беларускай мовы, а можа, ад яе. І тое, які напрамак яны абяруць, залежыць ад розных абставін, больш за ўсё ад дзяржаўнай моўнай палітыкі. Натуральна, важную ролю адыгрывае жаданне саміх людзей, рост іх самасвядомасці, а значыць, пазіцыя кожнага з нас».

Дарэчы, на трасянцы з гумарам — «АБШЧЭПІТ» — названа першая тэма занятак на курсах «Мова ці кава», якія пачынаюцца таксама 13 студзеня а 19-й гадзіне ў новым месцы — на пляцоўцы ЦЭХ, што нядаўна атрымала прэмію як «Месца года».

Каманда «Мова ці кава» паведамляе, што вывучацца будзе лексіка і слоўнік для размовы ў кавярні. Тэмы для дыскусій: ці варта размаўляць на мове з афіцыянтам, чаму ў рэстаранах звычайна няма беларускага меню, ці абавязаны бармэн адказваць кліенту на беларускай?

Госці «Мова ці кава» — гаспадары мінскіх рэстаранаў, у тым ліку бара «Тутэйшыя», які нечакана апынуўся ў цэнтры інтэрнэт-скандалу з-за інфармацыі пра «зніжкі беларускамоўным».

Вядоўцы — Алесь Залеўскі, Васіль Дранько-Майсюк і Уладзь Лянкевіч.

Абавязковы папярэдні запіс. Новых студэнтаў просяць дасылаць паведамленне на адрас movacikava@gmail.com — распавесці пра сябе, пра чаканні ад курсаў, пакінуць мэйл і тэлефон. Заняткі бясплатныя.

Алена СПАСЮК, Naviny.by