Ці не абрыдла лічыцца быдлам?

05.05.2015

Рэктар БДУ Сяргей Абламейка нядаўна заявіў, што лічыць неабходным павысіць плату за навучанне беларускіх студэнтаў на 25—30 працэнтаў. А вось студэнтам з Расіі ўжо зроблена 10-працэнтная зніжка. Міхась, вясковы просты хлопец,Не здаў экзамены як след,І балаў, ведама ж, не хопіць,Каб трапіць ва ўніверсітэт.

Дык адчуваў чамусьці сорам
Перад вяскоўцамі Міхась.
Ну хоць ты прытварыся хворым
Ці проста з хаты не вылазь.
Душа і ў бацькі дужа ныла
Ад гэтых сынавых пакут.
І ён сказаў:
— Парву я жылы,
Ды мецьмеш ты свой інстытут.
Вучэльня й дурня, кажуць, прыме,
Як той заплаціць грошы ёй.
А ты ж з мазгамі не дурнымі,
Разумны хлопец, з галавой.
Павінен ты, сынок, вучыцца,
Бо на цябе надзея ўся…
Даў бацька грошай, і сталіца
«Загрэбла ў лона» Міхася.
Падобна едкаму мікробу,
Увішна ён навуку грыз,
А бацька за яго вучобу
Аплачваў кожны каштарыс.
Давалася няпроста гэта:
Ці ж у калгасе плацяць шмат?
Лічы, ён і зіму, і лета
На сына ўкалваў акурат.
А сын, прыехаўшы дахаты,
Агрэў старога навіной:
— Замала грошай для аплаты,
Навука — большаю цаной.
Прынамсі, гэтак лічыць рэктар…
Настрой у бацькі ўраз патух,
Таму і вылаяўся з крэктам:
— А каб яго! Нячысты дух…
Я ўжо стары, не тыя сілы,
І грошай звыш табе не дам.
Гарбачуся — аж свет не мілы…
Таму, сынок, круціся сам.
Што ж, каб застацца ў той вучэльні,
І давялося Міхасю
Круціцца так, як на патэльні,
Калі падсмажаць, карасю.
Начамі разгружаў вагоны,
А на складах цягаў мяшкі.
Стаў нехлямяжым від ягоны,
Пад вочы леглі сінякі.
Не спаў уволю і не снедаў,
Худым зрабіўся, як шкілет.
Яму ўжо нават не да ведаў,
Што ўсім дае ўніверсітэт.
Парою прапускаў заняткі.
Калі ж канспект зусім пусты,
Дык рэзультат задужа гадкі,
Бо пасля сесіі — «хвасты».
І вось, як кажуць, песня спета,
Патрапіў ён з князёў ды ў гразь:
Нарэшце з універсітэта
Адлічаны студэнт Міхась.
Дагэтуль у адным пакоі
Жыў з Міхасём студэнт Іван.
Не меў юнак бяды такое
І пачуваўся, быццам пан.
Сюды прыехаў ён з Расіі,
А гэта значыць, з-за мяжы.
Тых ледзь не на руках насілі,
Хто пашпарт меў не наш, чужы.
Такая «ксіва» вырашала,
Хто заслугоўвае ільгот.
(Чамусьці ў нас з халуйскім шалам
Ім, чужакам, глядзяць у рот.)
Дык не было Івану цяжка,
Бо той жа рэктар парашыў,
Што для чужынцаў трэ паблажка,
Хай плацяць менш, чым бульбашы.
Патрэбы не было ў Івана,
Каб разгрузіць які вагон.
Ён высыпаўся — клаўся рана,
І ўсмак вячэраў-снедаў ён.
Таму даваліся навукі.
Быў час, каб паглядзець кіно
І распусціць, як кажуць, рукі —
Памацаць дзеўку за сцягно.
…Больш Міхасю навук не грызці,
Хаця зусім не абармот.
— Адзінае ты маеш выйсце —
Ідзі, браточак, на завод, —
Пачуў параду ад Івана. —
Твой лёс — укалваць за станком.
А я, ужо дыпламаваны,
Прыйду туды ж кіраўніком!
* * *
Я мушу нагадаць яшчэ раз,
Што рык чужынцаў не замоўк —
На нашы землі зубы шчэраць,
Як на здабычу шэры воўк.
Хоць сёння праглынуць гатовы,
Пераварыць, як хлеба кус,
Пазбавіць годнасці і мовы.
Каб знікла слова «беларус»,
Не трэба прыкладаць патугі
Чужынцам:
Адаб’ём паклон,
Без бізуна, дубца ці пугі
У стойла пойдзем, у загон…